Month: September 2021

Կոմիտասը (Սողոմոն Սողոմոնյան) ծնվել է 1869 թ. սեպտեմբերի 26-ին (հոկտեմբերի 8-ին) Քյոթահիա կամ Կուտինա (Օսմանյան կայսրություն)  քաղաքում։ Նրա նախնիները պատմական Հայաստանի Գողթն գավառից Քյոթահիա էին գաղթել 17-րդ դարի վերջին։ Հայրը՝ Գևորգ Սողոմոնյանը, և մայրը՝ Թագուհի Հովհաննիսյանը, բնատուր գեղեցիկ ձայն են ունեցել և երգեր են հորինել, որոնք սիրվել և արմատավորվել են Քյոթահիայի երաժշտական կենցաղում։ 1870 թ. վախճանվում է Կոմիտասի մայրը, 1880 թ.՝ հայրը։ Որբացած երեխայի խնամքն իր վրա է վերցնում հայրական տատը, իսկ նրա մահից հետո՝ հորաքույրը։ 1876-1880 թթ. Կոմիտասը սովորում է Քյոթահիայի քառամյա դպրոցում, այնուհետև՝ Բրուսայի վարժարանում։

1881 թ. Քյոթահիայի առաջնորդական փոխանորդ Գևորգ վրդ. Դերձակյանն ուղևորվում է Էջմիածին՝ եպիսկոպոս ձեռնադրվելու։ Գևորգ Դ Ամենայն հայոց կաթողիկոսի կոնդակի համաձայն` նա պետք է իր հետ մի ձայնեղ որբ պատանի տաներ Ս. Էջմիածին՝ Գևորգյան ճեմարանում սովորելու համար։ Շուրջ քսան որբերից ընտրվում է Սողոմոնը։

1.2 սյունակներից ընտրել մեկական բառ և կազմել հինգ բառ։

Խոսք։-խոսքակռիվ։ Քանդել։

Գարի։-գարեհաց Բխել։

Տուն։-տնաքանդ։ Հող։

Առատ։-առատաբուխ։ Կռիվ։

Սև-սևահող։ Հաց։

Հուր։-հրազեն Փառք։

Դուռ։-դրկից Զբաղվել

Միտք։-մտազբաղ։ Զենք

Սին։սնափառ։ Վստահ

Ինքը։-ինքնավստահ։ Կից

1.Տրված բառերի առջևից դնել հատկանիշ արտահայտող երկու բառ՝

Լուսապայծառ,աշնանային առավոտ։

հոսող,Հինավուրց,աղբյուր։

Խաղաղ,պայծառ,երկինք։

Սքանչելի,գեղեցիկ Օրիորդ։

Նոսր,խորհրդավոր,Անտառ։

Անտարբեր,սիրալիր,Վերաբերմունք։

Գլխավոր,միակողմանի,Փողոց։

Մարդաշատ,լուսավոր,Քաղաք։

կանաչապատ,ժայռապատ,Կածան։

Երեկոյան,մեղմ,Զեփյուռ։

2.Տրված բառերի դիմաց գրել երկուական հոմանիշ։

Արգավանդ-բերրի,հուռթի։

Տանջանք-տանջանք,չարչարանք։

Զեփյուռ-քամի,հով։

Ըմբոստ-անսանձ,անհնազանդ։

Հափշտակել-գողանալ,ունեզրկել։

Հայրենիքիս վերաբերող բանաստեղծություններ անցանք մենք տարվա սկզբում որոնք 4էին, և ես համեմատում եմ այդ բանաստեղծությունները իրար Եղիշե Չարենցի բանաստեղծությունը Համո Սահյանի բանաստեղծության հետ,իսկ մյուս բանաստեղծությունները իրար հետ ։Եղիշե Չարենցի Հայրենիքում բանաստեղծությունը հոգուն չի կպնում այնպես՝ ինչպես Համո Սահյանի Հայաստան ասելիս բանաստեղծությունը,որովհետ Սահյանի բառերն ավելի օգտագործվող են առօրյայում իսկ Չարենցինը ճոխ բառեր են որոնք մենք չենք օգտագործում մեծամասամբ։։Ավետիք Իսահակյանի բանաստեղծությունը ինձ դուր է եկել շատ,որովհետև զգացվում է ինչ էներգիա է դրված բանաստեղծության մեջ և ինքնըստինքյան սկսում ես բանաստեղծությունը կարդալուց սիրել Հայաստանը ավելի ու ավելի շատ որովհետև էլի կասեմ օգտագործվող էին բառերը և ավելի ես մտնում բանաստեղծության մեջ և սկզբից ասում է (ազիզ հայրենիք) իսկ վերջում (ազատ հայրենիք) և լիարժեք անցնում բանաստեղծությունը։Վահագն Դավթյանի բանաստեղծությունը գրեթե միայն նկարագրություն է ճանապարհի Արարատ հասնելու և թվում է,թե,եթե նայես Արարատին և այդպես ուղիղ քայլես կհասնես նրան։

քաղաքական-Նա քաղաքական գործիչ է։— քաղաքային-մարդիկ օգտվում են քաղաքային տրանսպորտից։-

ցեղական-Նրա այդ հիվանդությունը ցեղական էր։— ցեղային-Նախկինում ստեղծվեցին ցեղային միություններ։

տնական-Նրանք պատրաստում էին տնական օղի։— տնային-Նրան հետաքրքրում էր միայն տնային գործերը։

2․Կազմիր անձնանուններ հասարակ գոյականներից։

Գոհար,Մարգարիտ,Վարդ,Հասմիկ,Շող,Շողիկ,Մանուշակ,Վարդիթեր,Վարդեր,Մեխակ։

3․Գրիր 10 դարձվածք, որոնց մեջ կենդանու անուն կա և բացատրիր իմաստները։

Կրիայի պես քայլել,իր էշը քշել,իր ձին քշել,էշի ականջում քնած,Աստծո գառ,ծեր աղվես,ագռավը կռնչալ,ագռավի ճանկեր,առաջին ծիծեռնակ։

Հետևյալ բաղադրյալ բառերի միջև գծիկ դնել, որտեղ որ անհրաժեշտ է․ 

Ձեռքից ձեռք, անթիվ_անհամար, տիեզերագնաց_օդաչու, փողոցից փողոց, հինգ_ վեց, տասից տասնհինգ, փունջ_փունջ, մուգ կարմիր, բաց կանաչ, տխուր_տրտում։ 

2․ Գրել մեկ բառով․ 

Արյուն-քրտինք թափել_չարչարվել, փշուր-փշուր անել_ջարդոտել, գալար-մալար գալ_գալարվել, երդում-պատառ ուտել_երդվել, խաղք-խայտառակ դառնալ_խայտառակվել,  պատառ-պատառ անել_պատառոտել, զինաթափ անել_զինաթափել, թիկն տալ_թիկնել, կուչ գալ_կծկվել։ 

3.Փակագծում տրված  բառերից ընտրի՛ր ճիշտը: 

Առաջադրված հարցը դժգոհությունների (տեղի տվեց, տեղիք տվեց)։ 

Աբովյան (փողոցի վրա, փողոցում) մի նոր սրճարան է բացվել։ 

Գեղեցիկը (հասկացություն, հասկացողություն) է գեղագիտության մեջ։ 

Գյուղում պարբերաբար կրկնվող հողի (սողանքները, սահանքները)  մեծ խնդիրներ էին առաջացնում բնակչության շրջանում։ 

4․Նշել թվերի ճիշտ հերթականությունը, որը համապատասխանում է նախադասությունների տրամաբանական հաջորդականությանը։ 

1․ Նրանք կամենում են հափշտակել Շահանդուխտին: 

2․ Այդ դեպքից հետո ժայռը կոչվում է Շահանդուխտի քերծ: 

3․ Թշնամիներին գերի չընկնելու համար աղջիկը ձիով թռչում է բարձր ժայռի գագաթից ու   անվնաս իջնում Որոտան գետի ափին։ 

4․Շահանդուխտ անունով մի աղջիկ հարս գնալիս ենթարկվում է անօրենների հարձակմանը: 

4,1,3,2։

• Որտե՞ղ է կազմավորվել Վանի թագավորությունը
• Մ. թ. ա. 830-ական թթ-ին Սարդուրի Ա-ն (մ. թ. ա. մոտ 835-825) հիմնադրել է Տուշպա (Տոսպ, Վան) մայրաքաղաքը, որի շուրջը կազմավորվել է Վանի համա­հայկական թագավորությունը։
• Նշե՛լ պետականության ստեղծման նախադրյալները
• Որո՞նք են թագավորության կործանման պատճառները
• Բյուզանդամետ ուժերը կաթողիկոսի գլխավորությամբ քաղաքն առանց կռվի հանձնեցին բյուզանդացիներին: Հայաստանի Բագրատունյաց կենտրոնական թագավորությունն ընկավ։

• Վանի թագավորության արքաներից ո՞ր թագավորն է քեզ առանձնանում և ինչու՞  
• Իշփուինիի և Մենուայի համատեղ թագավորության տարիներին Վանի թագավորության սահմանները ընդարձակվել են (հարավ-արևելքում հասնելով մինչև Մանա և Բարշուա երկրները, մոտենալով Ասորեստանի արևելյան սահմաններին)։ Մենուայի միանձնյա թագավորության օրոք Վանի թագավորությունն ապրել է ռազմաքաղաքական վերելք։ Կենտրոնական և ծայրամասային մարզերում՝ Վանա լճի շրջակայքում, Արածանիի և Արաքսի վերին հոսանքներում, Կարինի (Էրզրումի) դաշտում Մենուան կառուցել է բազմաթիվ ամրոցներ

1․Հետևյալ բառակապակցությունները գրիր մեկ բառով․

Արու ոչխար-խոյ, արու այծ-նոխազ, կառավարության ղեկավար-վարչապետ, էգ ձի-զամբիկ, կնոջ մայրը-զոքնջ,ամուսնու մայրը-սկեսուր, թոռան զավակը-ծոռ, ոսկեղեն պատրաստող-ոսկերիչ։

2․Շարունակիր նախադասությունները․

Ուրախությունը կրկնակի է դառնում, երբ ով պետք է կա քո կողքին։

Զորքը ճամփորդների աչքերի առաջ նահանջում է, և ճամփորդները չեն հասկանում,թե ինչն է դրա պատճառը։

Ա՜խ, որքա՜ն լավ կլիներ, եթե ամեն ինչ լավ լինեն։

Քայլում եմ փողոցով, մինչդեռ շատերը քայլել չեն կարողանում։

Քանի որ կենսուրախ ու կատակասեր մարդ էր, նրան այդ կերպարը չէր սազում։

3․Լրացրու շրջասությունները․

Վալսերի արքա —Յոհան Շտռաուս

Սկյուտարի սոխակ —Պետրոս Դուրյան

Տրոյական պատերազմի երգիչ —Հոմերոս

Գույների կախարդ —Մարտիրոս Սարյան

Հիվանդ հանճարեղ պատանի —Միսաք Մեծարենց

Սպիտակ տան տեր —Ջո Բայդեն

Տեղադրի′ր բաց թողնված տառերը.

Վայրէջք, ակնթարթ ճգնավոր,  անօրեն,  արդուզարդ, անէ ական,  կտրիչ,  սրբություն,  օրեցօր,  պախուրց,  ուղտապան, ուխտավոր:

2.Գտի′ր հականիշները.

Բուրավետ-գարշահոտ պինդ-փխրուն,զառամյալ-դեռատի,համր-խոսուն,վախկոտ-խիզախ, խրթին-հեշտ:

3.Բառակապակցությունները դարձրու′ բարդ բառեր.

Սյուներով զարդարված-սյունազարդ,  բարձր դիրք ունեցող-բարձրադիր,  քարից կերտված-քարակերտ, ապակիներով պատված-ապակեպատ,  ուղիղ ընթացող-ուղղընոաց,աշխարհով մեկ սփռված-աշխարհասփյուռ։

4.Կազմի′ր 2-ական ածանցավոր բառ տրված կառուցվածքով:

նախածանց — արմատ — վերջածանց-անէական,անտեսանելի։

արմատ — վերջածանց-զենք,տեսանելի

նախածանց — արմատ-անըմբռնելի,չկրկնվող։