Утром мне нужно умыться, почистить зубы,сделать зарядку, одеться и не опоздать назанятия.На уроке мне нужно внимательно слушатьпреподавателя, правильно читать, переводить,повторять фразы, писать слова в тетрадь и всловарь.Потом мне нужно купить продукты иприготовить обед, помыть посуду, убрать вкомнате и на кухне.Вечером мне нужно делать домашнее26задание: читать текст, понимать его, переводить непонятныеслова, писать упражнения в тетради, учить новые слова.А ещё вечером мне нужно не только учиться, но и отдыхать.Расскажите, а что когда нужно делать вам.

  1. Слушайте, читайте.
    Сколько кому лет
    Меня зовут Самира. Я иностранная студентка.
    Недавно я приехала в Украину из Ирана, поэтому я
    ещё плохо говорю по-русски. Но я много занимаюсь
    каждый день, поэтому скоро я буду говорить порусски очень быстро, красиво и правильно. Но
    когда мои русские друзья разговаривают, то я
    ничего не понимаю, потому что они говорят очень быстро. И я
    всегда говорю им: “Пожалуйста, говорите медленно!”
    Я очень люблю спрашивать. Например, новая фраза:
    “Сколько вам (или тебе) лет?”
    Я спрашиваю друзей:
     Салим, сколько тебе лет?
     Мне восемнадцать лет. А тебе сколько?
     А мне двадцать лет. Ты младше, а я старше.
     Ольга, сколько тебе лет?
     Мне двадцать два года. Я старше, а ты младше.
     Сергей, сколько тебе лет?
     Мне двадцать четыре года. Я старше, а ты младше.
     Хасан, сколько вам лет?
     Мне тридцать один год.
    Я показываю фото. Тут мои братья и сёстры, родители,
    бабушка и дедушка. Сергей меня спрашивает:
     Сколько лет бабушке и дедушке?
     Бабушке шестьдесят лет, а дедушке – семьдесят один год.
     А сколько лет маме и папе?
     Маме сорок три года, а папе сорок семь лет.
    27
     Сколько лет твоей сестре?
     Моей сестре десять лет.
     А сколько лет брату?
     Брату три года.
    Расскажите, сколько лет вам, вашим друзьям и вашим
    близким.

Утром мне нужно умыться, почистить зубы,
сделать зарядку, одеться и не опоздать на
занятия.
На уроке мне нужно внимательно слушать
преподавателя, правильно читать, переводить,
повторять фразы, писать слова в тетрадь и в
словарь.
Потом мне нужно купить продукты и
приготовить обед, помыть посуду, убрать в
комнате и на кухне.
Вечером мне нужно делать домашнее
26
задание: читать текст, понимать его, переводить непонятные
слова, писать упражнения в тетради, учить новые слова.
А ещё вечером мне нужно не только учиться, но и отдыхать.
Расскажите, а что когда нужно делать вам.

  1. Слушайте, читайте.
    Сколько кому лет
    Меня зовут Самира. Я иностранная студентка.
    Недавно я приехала в Украину из Ирана, поэтому я
    ещё плохо говорю по-русски. Но я много занимаюсь
    каждый день, поэтому скоро я буду говорить порусски очень быстро, красиво и правильно. Но
    когда мои русские друзья разговаривают, то я
    ничего не понимаю, потому что они говорят очень быстро. И я
    всегда говорю им: “Пожалуйста, говорите медленно!”
    Я очень люблю спрашивать. Например, новая фраза:
    “Сколько вам (или тебе) лет?”
    Я спрашиваю друзей:
     Салим, сколько тебе лет?
     Мне восемнадцать лет. А тебе сколько?
     А мне двадцать лет. Ты младше, а я старше.
     Ольга, сколько тебе лет?
     Мне двадцать два года. Я старше, а ты младше.
     Сергей, сколько тебе лет?
     Мне двадцать четыре года. Я старше, а ты младше.
     Хасан, сколько вам лет?
     Мне тридцать один год.
    Я показываю фото. Тут мои братья и сёстры, родители,
    бабушка и дедушка. Сергей меня спрашивает:
     Сколько лет бабушке и дедушке?
     Бабушке шестьдесят лет, а дедушке – семьдесят один год.
     А сколько лет маме и папе?
     Маме сорок три года, а папе сорок семь лет.
    27
     Сколько лет твоей сестре?
     Моей сестре десять лет.
     А сколько лет брату?
     Брату три года.
    Расскажите, сколько лет вам, вашим друзьям и вашим
    близким.

Առավոտյան ես պետք է լվացեմ դեմքս, խոզանակեմ ատամներս,վարժություններ արեք, հագնվեք և մի ուշացեքդասեր.Դասի ժամանակ ես պետք է ուշադիր լսեմուսուցիչ, ճիշտ կարդալ, թարգմանել,կրկնել արտահայտությունները, գրել բառեր նոթատետրում և մեջԲառարան.Հետո ես պետք է գնեմ մթերքներ ևճաշ եփել, սպասք լվանալ, դնելսենյակը և խոհանոցը։Երեկոյան ես պետք է տնային աշխատանքս անեմ26առաջադրանք՝ կարդալ տեքստը, հասկանալ, թարգմանել անհասկանալիբառեր, տետրում վարժություններ գրել, նոր բառեր սովորել.Իսկ երեկոյան ես ոչ միայն սովորելու, այլև հանգստանալու կարիք ունեմ։Ասա մեզ, թե երբ պետք է անես:Լսիր, կարդա։Քանի տարեկան է, ովԻմ անունը Սամիրա է։ Ես միջազգային ուսանող եմ:Վերջերս Իրանից եկա Ուկրաինա, ուստի եսԵս դեռ լավ չեմ խոսում ռուսերեն: Բայց ես շատ բան եմ անումամեն օր, ուրեմն շուտով ռուսերեն կխոսեմ շատ արագ, գեղեցիկ և ճիշտ։ Բայցերբ ռուս ընկերներս խոսում են, հետո եսԵս ոչինչ չեմ հասկանում, քանի որ շատ արագ են խոսում։ Եւ եսԵս միշտ ասում եմ նրանց. «Խնդրում եմ դանդաղ խոսեք»:Ես շատ եմ սիրում հարցնել. Օրինակ՝ նոր արտահայտություն.«Քանի՞ տարեկան ես (կամ դու)»։Ընկերներին հարցնում եմ. Սալիմ, քանի տարեկան ես: Ես տասնութ տարեկան եմ։ Քանի տարեկան ես? Իսկ ես քսան տարեկան եմ։ Դուք ավելի երիտասարդ եք, իսկ ես՝ մեծ: Օլգա, քանի տարեկան ես: Ես քսաներկու տարեկան եմ։ Ես մեծ եմ, իսկ դու ավելի երիտասարդ։ Սերգեյ, քանի՞ տարեկան ես։ Ես քսանչորս տարեկան եմ։ Ես մեծ եմ, իսկ դու ավելի երիտասարդ։ Հասան, քանի տարեկան ես: Ես երեսունմեկ տարեկան եմ։Լուսանկար եմ ցույց տալիս։ Ահա իմ եղբայրներն ու քույրերը, ծնողները,տատիկ և պապիկ. Սերգեյն ինձ հարցնում է. Քանի տարեկան են տատիկն ու պապիկը: Տատիկը վաթսուն տարեկան է, իսկ պապիկը յոթանասունմեկ տարեկան։ Քանի տարեկան են մայրիկն ու հայրիկը: Մայրիկը քառասուներեք տարեկան է, իսկ հայրիկը քառասունյոթ տարեկան է:27 Քույրդ քանի՞ տարեկան է։ Քույրս տասը տարեկան է։ Ձեր եղբայրը քանի՞ տարեկան է։ Եղբայրը երեք տարեկան է։Ասա մեզ, թե քանի տարեկան ես դու, քո ընկերները և քո ընկերներըփակել:

Սիրելու տարիք

Տղան գիտեր, որ դժվարը կռվին նախորդող րոպեներն են։ Սաստկացող թշնամանքի մթնոլորտին նրա սիրտը չէր ընտելանում։
Թշնամանքի թույնը կաթում էր անքեն սրտի նուրբ թաղանթին եւ սրտխփոցը դղրդում էր ականջներում։ Բայց դա անցնում էր առաջին, երկրորդ, երրորդ հարվածից հետո․ ստանալուց կամ հասցնելուց։
Նա քաջ գիտեր առաջին զարկի առավելությունը, բայց չէր կարող առանց ուղեղի մթանգնումի մարդու աչքերին նայել ու խփել եւ, որպես կանոն, առաջինը խփում էին իրեն։ Դա այնքան սարսափելի չէր։ Վատը կռվից մնացող քենն էր։ Այդ ոխակալ անվստահության տեւողությանը նրա սիրտը չէր դիմանում։ Ելքը այն էր, որ հակակշիռ թշնամանքով մտասեւեռվեր, թշնամանքի օդով սնվելով՝ իր կորովը տեղը պահեր․․․ Բայց դա ի՞նչ կյանք էր։ Շուրջբոլորը այնքա՜ն ներդաշնակ ու կոպտությունից շեղող բան կար, տղայի միտքը հափշտակող այնքա՜ն գաղտնիք կար ծալ-ծալ բացվող աշխարհի վրա, եւ նա այնքան ցրված էր լինում, այնքան անպատրաստ, զգոնությունը կորցրած այնքան, որ այս անգամ էլ առաջինը խփում էին իրեն։ Եվ շատ դեպքերում պատասխան չէին ստանում։
Հիմա այդ կյանքը անցած շրջան էր։ Եթե առաջ կարելի էր անձնական վիրավորվածությանը կարեւորություն այնքան էլ չտալ, կարելի էր մի բան էլ կուլ տալ, ― հիմա ուրիշ էր։ Իր արժանապատվությունը այսուհետեւ իրենից բացի վերաբերելու է նաեւ մեկին։ Հարաբերությունները պարզելու համար ընդամենը երեք-չորս օր ժամանակ կար։ Օր կորցնել չէր կարելի։ Մինչեւ իր աղջկա գալը ինքը պիտի Մեծառեխին կա՛մ ծեծած լինի, կա՛մ աչքի փուշը կոտրած լինի։ Իր աղջկան շենում ծուռ նայող չպիտի լինի։ Իր աղջկա ներկայությամբ իրեն բան ասող չպիտի լինի։
«Վերջ, ― ասաց տղան՝ հայելու առաջ դաստակը վիրակապով փաթաթելիս, ― խելոք ենք եղել, ծեծ ենք կերել, ծաղր ենք հանդուրժել ― անցած լինի։ Ձեր արածը ձեզ հալալ լինի ― այսօրվանից՝ վերջ։ Բանաստեղծություն-բան գրելը հետաձգվում է անորոշ ժամանակով»։
Նա դժվար հասավ այս որոշմանը։ Երբ մտածում էր աղջկա մասին, համակվում էր վճռականությամբ, բայց վճռականությունից բան չէր մնում աղջիկը մտքում չեղած ժամանակ։ Իսկ երբ վերստին մտաբերում էր, հարկ էր լինում ոգու կորովը շնչի բերել մեռյալ կետից։ Բայց ամառային արձակուրդները մոտենում էին, ամեն ամառ հովեկ աղջիկը արդեն մտքում կար անբացակա եւ մտադրությունը դարձավ վճիռ։
Այնինչ մարմնով պատրաստվում էր գարնան սկզբից։ Ակումբի բակից տուն էր քարշ տվել երկու փթանոց գիրերից մեկը ու կպել դրան․․․ Նրա մարզվելը սկզբում, իրոք, նման էր կպչել-մնալու։ Մետաղը հաստոտ ըմբիշի նման իրար չէր գալիս, տղան թպրտում էր ու պարում էր դրա շուրջը, երկաթը տղային ծալում-ծալծլում-հակում էր հողին, ասես ուզում էր կլանել իր պաղ, հոծ ընդերքը։ Տղան գալարվում, բայց պոկ չէր գալիս։ Երկու ելք կար․ կամ պիտի ինքը երկաթին հլու՝ գետինը մտներ, կամ՝ երկաթը գետնից կտրեր։ Երրորդը չկար։ Թողնել գնալը բացառված էր։ Տղան ասում էր ինքն իրեն․ «Ես՝ չէ, երկաթն է ձեռս բռնել, մինչեւ գետնից չկտրվի՝ բաց չի թողնելու։ Պիտի կտրվի»։Նա շատ լավ գիտեր, որ մնացած մի քանի ամսում ուժից չի տրաքվելու, բայց որ երկաթը գլխից վեր հանելու ձեւը պիտի գտնվի՝ դա անկասկած էր։ Այն օրը, երբ ծանրությունը գլխից վեր հանես, իր գորժելու ժամն էր լինելու։ Ծրագրված էր երկու կռիվ։ Նույնիսկ երեքը։ Քանիսը որ անհրաժեշտ եղավ։Հիմա կանգնած է զգեստապահարանի հայելու առաջ, հագած ունի անթեւ շապիկ, բազուկների մկանունքը նորվա ջանքից դեռ փքված են, դաստակը՝ պնդված, եւ կենտրոնացած պատրաստվում է կռվի գնալու մի ոհմակի դեմ եւ հետը գնացող մեկը չունի՝ թիկունքին կանգնի։ Եղբայրը մեծ է, ընկերների ոչ բարով թիկունքը ինքն է, ― այսպես անթիկունք գնալու է նրանց թաղը, ովքեր կռվում են միշտ ոհմակով, միշտ՝ թաղովի, միշտ՝ գեղովի ― նույնիսկ մեկի դեմ։Տղան անուշ մի թախիծով խղճում էր իրեն։ Կռվի մասին մտածում էր որպես եղած բանի, իրեն տեսնում էր ջարդված, բայց աղջկա աչքերի մեջ շիտակ նայելիս։

Առաջադրանք

Լյուդվիգ վան Բեթհովեն,

<<Ամբոխները խելագարված>> պոեմ,

Արարատյան դաշտավայր,

Մեծ Արջի համաստեղություն,

Հայաստանի Ազգային ժողով,

Գևորգյան ճեմարան,

Մեծ Մասիս,

Փոքր Մասիս,

Վերին Արտաշատ,

Մեծ Պարնի,

Մեծ Մազրա,

Ներքին Գետաշեն,

Վազգեն Առաջին կաթողիկոսի,

Երևանի Մատենադարան,

Մեր քերթության զարդերից են Հովհաննես Թումանյանի <<Թմկաբերդի առումը>><<Լոռեցի Սաքոն>><<Սասունցի Դավիթը>>

Արևելյան Եփրատ,

Արևելյան Տավրոս,

Կիլիկիան Տավրոս,

Շախմատի միջազգային ֆեդերացիա,

<<Հայաստան>>համահայկական հիմնադրամ

<<Մանրական փառք>>շքանշան

Ինքնուրույն աշխատանք

  1. 1.Ներկայացնել սպասարկման կամ ծառայությունների ոլորտը իր առանձին ենթաճյուղերով
  2. 2.Բնութագրել տրանսպորտը իր առանձին ենթաճյուղերով
  3. 3.Առանձնացնել հաղորդակցության գլխավոր միջոցները
  4. 4.Բերել մեկ օրինակ ,որտեղ արտացոլված կլինի սպասարկման ոլորտի տրանսպորտի և կապի փոխկապակցվածությունը ։

1․Ծառայությունները ներկայումս ընդգրկում են հասարակության բոլոր բնագավառները: Դրանց առավել հին ու ավանդական ձևերը բավարարում են մարդու պահանջմունքները, ուստի անվանվում են սպառողական ծառայություններ:Այդ ծառայությունների զարգացմամբ է պայմանավորված մարդկանց առողջական, հանգստի, կրթական, մշակութային և կենցաղային սպասարկման վիճակը:  

Մեծ է կրթության դերը։Նյութական արտադրության ճյուղերի համար կրթությունը պատրաստում է աշխատանքային կադրեր:

Առողջապահություն-Յուրաքանչյուր երկրի կառավարություն, իր հնարավորությունների սահմաններում, առողջապահությանը հատկացնում է պետական բյուջեի որոշ մասը: Օրինակ` ԱՄՆ­-ում այդ ցուցանիշը 16% է, Մեծ Բրիտանիայում` 14,0 %, Հայաստանում` 6,3 %,  Հնդկաստանում` 1,6 %, իսկ  Պակիստանում` էլ ավելի փոքր՝ 1 %:

Արագ զարգացող ճյուղ է մարդկանց հանգստի կազմակերպումը , հատկապես զբոսաշրջությունը:

2.Տրանսպորտի տեսակների թվում են օդային, ցամաքային, երկաթուղային, ջրային, ավտոմոբիլային, խողովակային փոխադրամիջոցները: Ցամաքային տրանսպորտը ներառում է մարդկանց, ապրանքների և ծառայությունների շարժն ապահովող ցամաքային բոլոր փոխադրական համակարգերը։ Ցամաքային տրանսպորտը մեծ դեր է խաղում համայնքները միմյանց հետ կապելու գործում։ Ցամաքային տրանսպորտը քաղաքների նախագծման հիմնական գործոնն է։ Այն բաժանվում է երկու խմբի՝ երկաթուղային և ճանապարհային։ Օդային տրանսպորտ անշարժ թևերով թռչող սարքերը, որոնք ավելի հայտնի են որպես ինքնաթիռներ: Երկաթուղային տրանսպորտը շարժվում է երկու զուգահեռ պողպատե ռելսերով, որոնք այլ կերպ կոչվում են երկաթուղի կամ երկաթգիծ։ Ռելսերի միջև տարածությունը պահպանելու համար դրանց միջև ուղղահայած խարսխված են փայտե, բետոնե կամ պողպատե կոճեր։ Ռելսերը և ուղղահայաց հեծանները տեղադրվում են բետոնե,  կամ հողային հիմքի վրա։ Երկաթուղիների այլընտրանքային տարբերակներից են միառելսեր ևմագլև գնացքներ։ Ջրային տրանսպորտը ծովերով,օվկիանոսներով,լճերով, ջրանցքներով կամ գետերով, ջրային փոխադրամիջոցներով՝բեռնանավերով,զբոսանավերով, նավակներով, լաստանավերով տեղաշարժն է

3. Հաղորդակցության միջոցները այն միջոցներն են, որոնք օգտագործվում են մի կետից մյուսը տեղափոխելու եւ իրեր ստանալու համար: Միջոցներ՝ ցամաքային, երկաթուղային, ավտոմոբիլային, էլեկտրական, խողովակային, ջրային, գետնային, օդային:

4.Առևտուր

Առաջադրանքներ։

Գրել հատուկ անունները մեծատառ։

Մեր բնօրրանը՝ հայկական բարձրավանդակը,մտնում է Արևմտյան Ասիայի կամ Առաջավոր Ասիայի մեջ,որը գտնվում է մայրցամաքի հարավարևմտյան մասում։Առաջավոր Ասիայի մեջ են մտնում նաև Փոքր Ասիան,Արաբական թերակղզիները,Իրանական բարձրավանդակը։Միջերկրական և Սև ծովերի ափերին, Կասպից ծովի հարավում,Արաբական թերակղզու հարավ-արևմուտք ում գերակշռում են մերձարևադարձային և արևադարձային անտառներն ու թփուտները։

Բագրատունյաց պողոտա,Հովհաննես Երզնկացի,Ձենով Օհան,Փարիզյան փոմունա,Հայրենական մեծ պատերազմ,Կարմիր աստղի շքանշան,Ասեղի րվանդան,Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոս,Սայաթ-Նովա,Դավիթ Անհաղթ։

Շենգավիթ Հնավայր։

Մենք առաջինը գնացինք այդտեղ և <<երևի գիդն էր>> մեզ պատմեց տարածքի մասին և մտանք թանգարան։Թանգարանում նույն մարդը մեզ պատմեց թանգարանի իրերի մասին և կային բաներ որոնք հետաքրքրում էին։Հետո թանգարանի տնօրենը մեզ ուղեկցեց այն վայրը որտեղ մարդիկ անում էին պեղումներ։Պեղումները շատ հետաքրքիր ձևով էին անցնում և դա ինձ շատ էր հետաքրքրում։Հետո տնօրենը մեր հետ խոսեց և պատասխանեց մեզ հետաքրքրող հարցերին։

Էկոհամակարգը

էկո համակարգ,ինչ է էկո համակարգը,ինչ դեր է այն խաղում երկրագունդ մոլորակի վրա

Երևան քաղաքի աղբահանության խնդիրը իմ աչքերով

Էկոհամակարգը կամ էկոլոգիական համակարգը`կենսաբանական համակարգ, որը կազմված է կենդանի օրգանիզմների համայնքից` բիոցենոզից, նրանց բնակության միջավայրից՝ կենսատոպից, կապի համակարգից՝ որը էներգիայի և նյութի փոխանակություն է իրականանում նրանց միջև։ Էկոլոգիայի հիմնական հասկացություններից է։ Էկոհամակարգի օրինակ է հանդիսանում ջրավազանը նրանում բնակվող բույսերի, ձկների, անողնաշարավորների, միկրոօրգանիզմների հետ, որոնք կազմում են համակարգի կենդանի բաղադրամասը՝ կենսացենոզ։ Որպես էկոհամակարգ ջրավազանի համար բնութագրական են որոշակի բաղադրության նստվածքները, քիմիական բաղադրությունը և ֆիզիկական պարամետրերը, ինչպես նաև բիոլոգիական արտադրողականության որոշակի ցուցանիշները և տվյալ ջրամբարի յուրահատուկ պայմանները։ Էկոլոգիական համակարգի մեկ այլ օրինակ է Ռուսաստանի միջին հատվածներում սաղարթախիտ անտառը։ Այս անտառների համար բնութագրական է բնահողը և կայուն բուսական համայնքը և, որպես հետևանք, խիստ որոշված միկրոկլիմայի ցուցանիշները և միջավայրի այս պայմաններին համապատասխանող կենդանի օրգանիզմների կոմպլեքսը։ Մեծ նշանակություն ունի համայնքի տրոֆիկական համակարգը և բիոզանգված ստեղծողների՝ նրա սպառողների և բիոզանգվածը քայքայողների, հարարաբերակցությունը, ինչպես նաև արտադրողականության, էներգիայի և նյութափոխանակության ցուցանիշները, որը թույլ է տալիս որոշել էկոհամակարգի տեսակն ու սահմանները։

Համաշխարհային տնտեսություն։

  • Ներկայացնել Համաշխարհային տնտեսության ճյուղային կառուցվածքը։
  • Առանձնացնել Համաշխարհային տնտեսության ավանգարդային եռյակի ճյուղերը։
  • Բնութագրել տնտեսության տեղաբաշխման վրա ազդող գործոնները։
  • Ներկայացնել տնտեսության տնտեսաաշխարհագրական դիրք, հումքատար, էներգատար, աշխատատար արտադրությունները։
  • Ի՞նչ ազդեցություն ունի երկրի աշխարհագրական դիրքը երկրի տնտեսության զարգացման վրա. բերել օրինակներ:
  • Ի՞նչ ազդեցություն ունեն երկրի բնական պայմաններն ու ռեսուրսները երկրի տնտեսության զարգացման վրա. բերել օրինակներ:
  • Ի՞նչ ազդեցություն ունի հարևան երկրների ազդեցությունը երկրի տնտեսության զարգացման վրա. բերել օրինակներ:
  • Պատրաստել տեսանյութ կամ պրեզենտացիա։

1.Համաշխարհային տնտեսությունը կազմված է ազգային տնտեսություններից, հետևաբար նրա գլխավոր ոլորտները և դրանցում ներառված ճյուղերը համընկնում են ազգային տնտեսության ճյուղային կառուցվածքին: Այսպիսով, համաշխարհային տնտեսության երկու հիմնական ոլորտներն են նյութական արտադրության ոլորտը և ոչ արտադրական ոլորտը կամ սպասարկման ոլորտը:

2.Համաշխարհային տնտեսության ավանգարդային եռյակի ճյուղերն են՝ քիմիական արդյունաբերությունը,էլեկտրաէներգետիկան և մեքենաշինությունը։

3.Տարածքային գործոն,  Բնառեսուրսային գործոն, Տրանսպորտայինգործոն, Տնտեսաաշխարհագրական դիրքի (ՏԱԴ-ի) գործոն,Էկոլոգիական գործոն, Գիտատարության գործոն,  Աշխատանքաին ռեսուրսների գործոն.   Տարածքային համակենտրոնացման գործոն։

Տնտեսության վրա ազդող գործոններից են ` տնտեսաաշխարհագրական դիրքի գործոնը, տարածքային գործոնը, բնառեսուրսային գործոնը, տրանսպորտային գործոնը, էկոլոգիական գործոնը։

Տնտեսաաշխարհագրական դիրքի գործոն

ՏԱԴ- ի գործոնի ազդեցությունը կապված է տվյալ տարածքի տնտեսաաշխարհագրական դիրքի հետ, թե որքանո՞վ է այն բարենպաստ կամ անբարենպաստ։

Տարածքային գործոն

Տարածքը համարվում է ոչ միայն բնական ռեսուրս, այլ նաև բնական պայման: Նրա թե՛ մեծությունը, թե՛ մակերևույթի բնույթը մեծ ազդեցություն են թողնում տնտեսության զարգացման վրա:

Բնառեսուրսային գործոն

Այս դեպքում շատ կարևոր է, թե ինչպիսի բնական պայմաններով և ռեսուրսներով է ապահովված տվյալ տարածքը: Եթե առկա են պղնձի, ոսկու հանքավայրեր, ապա հնարավոր է զարգացնել գունավոր մետաղաձուլությունը, իսկ նավթի, բնական գազի դեպքում ՝ վառելիքաէներգետիկ համալիրը:

Տրանսպորտային գործոն

Այս դեպքում կարևորվում են հաղրոդակցության գլխավոր ուղիների առկայությունը և տրանսպորտային ծախսերը, որոնք գնալով կրճատվում են ժամանակակից տրանսպորտի շնորհիվ:

Էկոլոգիական գործոն

Այս գործոնը համեմատաբար նոր է և կապված է նրա հետ, թե տնտեսության տվյալ ճյուղն ինչպիսի՞ ազդեցություն է թողնում շրջակա միջավայրի վրա:

4.Տնտեսաաշխարհագրական դիրքը (հապավումը՝  ՏԱԴ) ձեռնարկությունների, բնակավայրերի, արեալների, շրջանների, առանձին պետությունների և դրանց խմբերի և այլ օբյեկտների նկատմամբ հարաբերությունների ամբողջությունն է, որոնք դրանց համար ունեն տնտեսական նշանակութուն:ՏԱԴ-ը փոխվում է ժամանակի ընթացքում՝ կախված տվյալ օբյեկտի տնտեսական զարգացման մակարդակից և աշխատանքի աշխարհագրական բաժանման համակարգում նրա տեղի փոփոխությունից:

Էներգատար արտադրություն — արտադրանքի մեկ միավորի հաշվով շատ էներգիա ծախսող արտադրությունն է: Այսպիսին են ալյումինի, ցինկի, նիկելի արտադրությունները, քիմիական արդյունաբերության շատ ճյուղեր (ազոտական պարարտանյութերի, սինթետիկ խեժերի և մանրաթելերի և այլն արտադրությունները): Այդ պատճառով էլ էներգատար ճյուղերը տեղաբաշխված են էժան էներգիայի աղբյուրների՝ ջրային էլեկտրակայանների մոտ: 

Աշխատատար արտադրություն — աշխատուժի վարձատրման ուղղությամբ կատարվող ծախսերի մեծ բաժնով արտադրությունն է (ծախսատար արտադրություն): Այսպիսին են թեթև արդյունաբերությունը, քիմիական, մանրաթելերի, ռետինատեխնիկական իրերի արտադրությունը, սարքաշինությունը, զարգացող երկրներում՝ գյուղատնտեսությունը:

5. Աշխարհագրական դիրքը մեծ ազդեցություն ունի գյուղատնտեսության վրա: Գյուղատնտեսության մեջ մտնում է որսորդությունը, իսկ եթե երկրի դիրքը այնպիսին է, որ չկան անտառներ, կարող ենք վստահ ասել, որ այնտեղ չի կարող զարգանալ գյուղատնտեսության այդ ոլորտը: Այդպես է օրինակ`Եգիպտոսում: Եթե երկիրը չունի ծով, օվկիանոս կամ լիճ այդ դեպքում նա չի կարող զարգացնել ձկնորսությունը:Երկրի աշխարագրական դիրքից է կախված, թե տնտեսության որ ճյուղը ինչ ազդեցություն կունենա։ Օրինակ՝ եթե երկրի տարածքում ծով կա դրանով կզարգանա երկրի ՝ տուրիզմը, ծովամթերք ուտելու հնարավորություն կլինի և ամենակարևորը հնարավոր կլինի նավերի օգնությամբ տեղափոխել մեծ քանակությամբ ռեսուրսներ։6.Բնական պայմանների և ռեսուրսների առատ օգտագործումը օգնում է երկրին զարգացնել տվյալ ռեսուրսի արտադրության, մշակման և օգտագործման տնտեսությունը: Ամենալավ օրինակը նավթն է: Այսինքն՝ այն երկրները, որտեղ գտնվում են նավթի հանքեր, սարքում են գործարաններ, որոնք հանում են նավթը, մշակում են նավթը և օգտագործում են իրենց տնտեսության մեջ, ինչպես նաև վաճառում են այլ երկրներին: Իրանք այդպիսով զարգացնում են իրենց երկրի տնտեսությունը:7. Եթե հարևան երկրները թույլ չտան այլն երկրներից ապրանք, կամ ուտելիք բերել, դա կարող է մեծ ազդեցություն ունենալ երկրի տնտեսության վրա, քանի որ այդ երկրի ժողովուրդը զրկվում է այդ ապրանքից, կամ այդ ուտելիքից: